مشارکت در ساخت یا سهم الشرکه چند سالی است که با اقبال خوبی از سمت صاحبان ملک‌های قدیمی و کلنگی روبه‌رو شده است. این قراردادها اگر به صوت درست و با رعایت حقوق طرفین پیش برود، سود رضایت‌بخشی به همراه خواهد داشت؛ زیرا در سال‌های اخیر و خصوصا در شهرهای بزرگ دیگر کمتر کسی ممکن است هم صاحب زمین باشد و هم سرمایه و تخصص لازم را برای ساخت بنای جدید در اختیار داشته باشد.
مشارکت در ساخت مزایای بسیار دارد که می توان به این موارد اشاره کرد در وبسایت گروه بزرگ مشاورین املاک عظیمی ، مشاور املاک در اصفهان :
بهتر شدن مقاومت ساختمان نوساز نسبت به بنای قدیمی
رعایت اصول نوین و مدون مهندسی برای ساخت بنا
ایجاد فضای مسکونی به تعداد بیشتر
زیبایی ساختمان با توجه به سلیقه و استانداردهای روز
استفاده ار مصالح، روش‌ها و ماشین‌آلات مدرن برای ساخت بنا
اما شاید مهم‌ترین مزیت چنین قراردادی را بتوان سودی دانست که در کوتاه‌مدت عاید طرفین توافق می شود. به همین دلیل، لازم است موارد حقوقی و عرفی را دربارۀ محاسبه سهم مالک و سازنده بشناسیم و با خیال راحت‌تر وارد عملیات ساخت‌وساز مشارکتی بشویم.
درقرارداد های مشارکت در ساخت بیشتر اختلاف ها بر سر میزان سهم الشرکه و یا تعهداتی که حین قرارداد به آنها توجه نشده است .بنابراین توصیه می‌شود هنگام عقد قرارداد به این موارد به دقت توجه شود.
قبل از پرداختن به موضوع سهم‌الشرکه بهتراست طرفهای قرارداد های مشارکت در ساخت و آورده‌های هر کدام را بشناسیم.
یکی از دوطرف قرارداد های مشارکت در ساخت، مالک است که آورده او همان زمین و یا یک ملک معمولاً کلنگی است. طرف دیگر قرارداد، شریک یا سازنده است که آورده او هزینه‌های مربوط به ساخت و ساز ملک جدید است.
در قراردادهای مشارکت در ساخت باید آورده هر کدام از طرفین محاسبه شده و سهم‌الشرکه آنها به نسبت آورده‌هایشان در قرارداد درج گردد. برای محاسبه سهم‌الشرکه باید مراحل زیر طی شود:
- قیمت هر متر زمین در زمان عقد قرارداد محاسبه و در نهایت ارزش فعلی زمین مالک به عنوان آورده او در نظر گرفته می‌شود.
- هزینه مربوط به ساخت و ساز با مصالح ساختمانی مورد نظر سازنده محاسبه شود. بهتر است در این مرحله از کارشناسان مجرب کمک گرفته شود و صرفا به تخمین شخص سازنده اکتفا نشود. این هزینه نیز به عنوان آورده سازنده محسوب می‌شود.
- مجموع ارزش زمین و هزینه‌های ساخت و ساز «ارزش سرمایه‌گذاری» خوانده می‌شود. سهم‌الشرکه هر کدام از طرفین قرارداد از تقسیم مبلغ آورده بر کل ارزش سرمایه‌گذاری تعیین و به صورت درصد در قرارداد مشخص می‌شود. پس از اتمام پروژه، طرفین قرارداد به نسبت سهم‌الشرکه خود از پروژه سهم برمی‌دارند.
گاهی اوقات برای تنظیم درصد مشارکت در ساخت، سازنده ابتدای پروژه مبلغی را تحت عنوان «بلاعوض» به مالک پرداخت می‌کند. باید توجه شود که این مبلغ هنگام محاسبه سهم‌الشرکه باید از آورده‌ی مالک کسر گردد.
